Servodagas ja ovttaskas olbmuin leat dárbbut skuvla ektui. Dáid skuvlendárbbuid vuođul šaddet skuvla servodatlaš doaimmat, main konkrehtalaččat ollašuhttojit skuvla ulbmilat ja daid ollašuhttimis buvttihuvvojit skuvla bohtosat. Nuppe dáfus maid ovttaskas olbmos leat skuvlendárbbut. Skuvla ollašuhttima boađusin galgá leat servodaga ja ovttaskas olbmo skuvlendárbbuid gokčan.
Skuvlejupmi ii leat autonomalaš, iešráđálaš. Skuvlejupmi lea okta servodatpolitihkalaš gaskaoapmi. Nuppe dáfus sáhttá jearrat, mat leat skuvlejumi vejolašvuođat ovddidit servodaga ja stivret ovdánanlinnjáid. Go mii heivehat skuvlapolitihka servodateallimii, de ovdan bohtet máŋggat gažaldagat ja válljendilit. Nugo ovdamearkan, skuvla servodatlaš doaibman lea ee. kultuvra sirdin ja danin hui dehálaš oassi skuvlapolitihka heiveheamis lea kultuvra sisdoalu válljen. Nugo ovdal jo lea boahtán ovdan, válljema oktavuođas čuožžilit ee čuovvovaš gažaldagat:
Skuvlejupmi buvttiha ja vállje bargofámu, skuvlejupmi addá čuvgehusa olbmuide ja dagaha pluralisttalaš servodaga, namalassii dalle go skuvlejumi vuođđu lea hui girjái ja vuolgá máŋggain kultuvrrain. Dan vuođul skuvlejupmi berrešiige duhtadit sihke servodaga ja ovttaskas olbmo dárbbuid skuvlejumi ektui.
Skuvla servodatlaš dárbbuid sáhttá oaidnit ja guorahallat skuvla servodatlaš doaimmain. Ovdamearkka dihte stáhta servodatlaš dárbbuid mielde skuvla galgá doaibmat nu ahte riika sierralágan ja biđggiidan olmmošjoavkkut čohkiidivčče oktan našuvnnalaš álbmogen vai stáhta seailu ja bissu. Dakkár skuvlapolitihkalaš vuordámuš dagaha váttisin seailluhit álbmoga, mii ássá máŋgga riikkas, nugo omd. sápmelaččat. Máŋgii dakkár álbmot lea vel minoritehta dahje muđui dulbmojuvvon olmmošjoavkku, mas lea oalle heajos vejolašvuođat seailluhit iežas álbmotlaš dovdomearkkaid ja bissut čoahkis oktan álbmogin. Go guorahallá Davviriikkaid skuvlahistorjjá ja sápmelaččaid seailuma álbmogin, de boahtá millii gažaldat leago Davviriikkaid skuvlasystemain vuogit, mainna dat fidnejit olbmuid šaddat dohkálaš lahttun servodahkii ja čohkiidit našuvnnalaš álbmogin.
Servodaga ja skuvla oktavuođaid ja vuorrováikkuhusaid guorahaladettiin sáhttá bidjat oktageardánit gažaldaga: Buvttihago skuvla servodahkii nuppástusaid vai rievdaditgo servodaga nuppástusat skuvla. Skuvlasystemas lea oasit, mat jogo ovddidit dahje hehttejit servodaga nuppástusaid. Danin lea dehálaš oaidnit ja dutkat daid skuvlasystema osiid.
Skuvla lea ohppiid várás, ii oahpaheaddji várás. Jos skuvllas eai leat oahppit, de skuvla ii atno iige doaimma. Jos skuvllas ii leat oahpaheaddji, de dat doaibmá, muhto eat leat sihkkarat man láhkái.
Skuvla galgá oahpahit, bajásgeassit ohcalit ođđa ja ođđalágan vugiid.